Tweehonderd jaar ‘Stille Nacht, Heilige Nacht’

In 2018 is het precies 200 jaar geleden dat het kerstlied ‘Stille Nacht, Heilige Nacht’ voor het eerst gezongen werd. Dat was in Oostenrijk in de buurt van Salzburg. Het lied is inmiddels in maar liefst 300 talen en dialecten vertaald en is daarmee echt een wereldlied. De geschiedenis van het lied is al even bijzonder: leraar en organist Franz Gruber componeerde de melodie op de tekst van een gedicht van de pastoor van de Nikolauskirche, Joseph Mohr, beiden werkzaam in Oberndorf, gelegen in het Salzburgerland.

Het begin van de negentiende eeuw was een harde en moeilijke tijd in de stad Salzburg. Na de oorlog met Napoleon stond de stad er slecht voor, financieel en economisch, nog los van branden en overstromingen.
Min of meer als troost voor deze situatie zongen Franz Gruber en Joseph Mohr op kerstavond 1818 voor het eerst ‘Stille Nacht, Heilige Nacht’. Ze zongen het kerstlied samen – voor de enige keer overigens – en Mohr begeleidde het lied op de gitaar, voor die tijd een ongebruikelijk instrument in een kerk. Volgens overlevering zou een muis de blaasbalg van het orgel lek hebben geknaagd. Deze eerste uitvoering van het lied vond plaats in de toenmalige Nikolauskirche,

Sinds 1937 staat in Oberndorf op de plek van de door overstromingen verwoeste Nikolauskirche een kapel, de zgn.”Stille Nacht” Kapel, waar zowel Mohr als Gruber in de glas-in-lood ramen afgebeeld zijn.  

Vanwege de taaloverstijgende vredesboodschap werd Stille Nacht in 2011 door UNESCO tot immaterieel erfgoed uitgeroepen.